تعریف شنیدن و گوش کردن
تفاوت شنیدن و گوش کردن به گفته روانشناسان زیاد است. شنیدن زمانی روی می‌دهد که به هر دلیلی امواج مزاحمی در هوا پراکنده می‌شوند و به‌وسیله این راه به طور ناخواسته به گوش ما می‌رسند. از این طریق می‌توانیم امواج صوتی را دریافت نماییم.
اما گوش کردن مقوله کاملاً متفاوتی است. زمانی که به مطلبی گوش می‌دهیم، حواس خود را جمع می کنیم. در این حالت به چیزهایی که می‌شنویم توجه می‌کنیم. به‌عنوان‌مثال تصور کنید یک کامیون در حال ردشدن از خیابان است.
شما به‌راحتی قادر به شنیدن صدای آن هستید، هنگامی‌که صدا را می‌شنوید متوجه می‌شوید که یک کامیون است، ازآنجایی‌که این موضوع برایتان اهمیت ندارد، بدون توجه به صدا به ادامه کار خود می‌پردازید.
مشابه شنیدن
دقیقاً مشابه همین امر، زمانی که افرادی در کنار ما هستند، نیز اتفاق می‌افتد. صداهای آنها صرفاً ارتعاشاتی را در هوا به وجود می‌آورد. ممکن است ما سرخود را به علامت رضایت تکان دهیم، لبخند بزنیم، و حتی به آنها پاسخ دهیم.
اما آیا به‌راستی به حرف‌هایشان گوش می‌دهیم؟ به‌ندرت. گوش‌کردن یعنی ما به عمق معنای کلماتی که گوینده ادا می‌کند پی ببریم. در حقیقت باید هدف او را از انتقال جمله‌هایش دریابیم.
انتقال احساسات با گوش کردن
در زمان گوش کردن، دیگر این صداها نیستند که به گوش شما می‌رسند، بلکه بحث بر سر انتقال احساسات، عقاید، تفکرات، نظرات، خواست‌ها، خاطرات و اعتقادات است.
به عبارت دیگر دورنمایی از شخصیت کلی فرد در ذهن شما نقش می‌بندد؛ و یا حداقل می‌توان گفت که قادر خواهید بود شخصیتی که در آن لحظه بخصوص در حال نمایش دادن آن است را درک کنید.
برای درک بهتر مقاله:سبک ارتباط زن و مرد – بررسی ۲ سبک ارتباطی متفاوت بخوانید.
تفاوت شنیدن و گوش کردن
یکی از راه‌هایی که می‌توانید از طریق آن گفته‌های طرف مقابل را دریافت کنید، این است که از خودتان سوال بپرسید. “اگر خودم در حال صحبت کردن باشم از طرف مقابل انتظار دارم چگونه مرا درک کند؟ “
چیزی که شما می‌خواهید این است که درک شوید و به گفته‌هایتان ارج داده شود. شما نه تنها از طرف مقابل انتظار دارید تا حرف‌های شما را بشنود بلکه می‌خواهید متوجه منظورتان هم بشود و برداشت صحیحی از گفته‌هایتان داشته باشد.
درک و توجه
“رابرت هین لاین” در کتاب خود با نام ” بیگانه‌ای در سرزمین بیگانه” اینطور می‌نویسد که: شما باید آنچنان به صحبت‌های طرف مقابل گوش دهید که حرف‌های او به صورت جزئی از وجودتان در آیند و آنها را در خود حل کنید.
آنها را درک کنید، متوجه شوید و برداشت مناسبی از آن داشته باشید. این مطلب به طور دقیق در سفرها قابل رویت می‌باشد.
زمانیکه شما در کشوری هستید که نمی‌توانید به زبان ملی آنها سخن بگویید به راحتی و بدون استفاده از کلمات و لغات بیش از اندازه منظور خود را به فرد مقابل انتقال می‌دهید.
همه چیز بر می‌گردد به‌ایما و اشاره، استفاده از لغات محدود، و مهم‌تر از همه خواست طرف مقابل در فهمیدن گفته‌هایتان.
تلاش برای درک مهارت تفاوت شنیدن و گوش کردن
گوش کردن چیزی نیست که خودبه خود به وجود آید. برای پیدا کردن مهارت در این زمینه باید تلاش کرده و ممارست به خرج دهید. باید اراده کنید و بخواهید.
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های گوش کردن این است که شما به خودتان اجازه می‌دهید تا در حاشیه بایستید و در مورد تجربیات دیگران فکر کنید.
البته باید توجه داشته باشید که این مطلب صرفاً به معنای محدود کردن و یا از بین بردن نقطه نظر خودتان نیست. شما به طور موقت در طول زمانیکه در حال گوش کردن هستید هیچ یک از نظریات شخصی خود را وارد مقوله مورد بحث نمی‌کنید.
از این طریق به راحتی قادر به برقراری ارتباط می‌شوید. زمانی که به حرف‌های دیگران گوش دهید (و عمیقاً این کار را انجام دهید) دیری نمی‌گذرد که پاداشتان را می‌گیرید.
چراکه هر چه بهتر گوش دهید، بهتر درک می‌کنید؛ هر چه بهتر درک کنید، راحت‌تر می‌توانید ارتباط برقرار کنید؛ و هر چه نحوه برقراری ارتباط بهتر باشد؛ موفقیت در رابطه افزایش پیدا می‌کند.
حالت تدافعی را ترک کنید
یکی از راه‌های ساده اما در عین حال موثر برای رسیدن به موفقیت در گوش کردن به صحبت‌های دیگران این است که سعی کنید هیچگاه در مقابل گفته‌های آنها حالت تدافعی به خود نگیرید. موضوع از این قرار است که:
زمانی که احساس می‌کنید باید در مقابل چیزهایی که طرف مقابل به زبان می‌آورد و از شما درخواست می‌کند واکنش نشان دهید و از خود دفاع کنید، صرفاً این کار را انجام ندهید؛
چراکه در حال حاضر فقط در حال دریافت نقطه نظرات او هستید و دیدگاه‌های شخصی خودتان را برای چند لحظه به دست فراموشی سپرده‌اید.
می‌دانیم که شاید این امر در نظرتان قدری ضد شهودی و غیر عقلانی جلوه کند، اما اگر امتحان کنید می‌بینید که ثمربخش بوده و نتیجه مثبت می‌دهد.
کنترل احساسات
منظور ما این نیست که شما باید دست از احساسات و عقاید خود بردارید. نه هرگز اینچنین نیست. حتی باید به شما گوشزد کنیم که به شدت از این کار پرهیز کنید؛
چراکه با فراموشی عقاید و عواطف، فقط از شخصیت خود کناره‌گیری کرده‌اید و دیگری چیزی جز رنجش و تنفر برایتان باقی نخواهد ماند.
در زمان وقوع یک چنین حالتی همواره دیگران را به خاطر ناکامی‌هایتان سرزنش می‌کنید و مسئولیت تمام شکست‌ها را به گردن دیگران می‌اندازید.
تنها کاری که باید انجام دهید این است که آرام باشید، خونسردی خود را حفظ کنید و اجازه دهید تا شخص مقابل با فراغ بال نظریات خود را بیان کند.
در آخر به این نتیجه می‌رسید که تا حدودی ممکن است حق با او باشد و برخی از حرف‌ها و یا خواست‌هایش منطقی هستند.
اما اگر بخواهید با حالت تهاجمی به قضیه نگاه کنید، ممکن است در هیچ موردی حق را به او ندهید. هیچگاه نباید احساس کنید که در معرض خطر هستید.
خود را آسیب پذیر جلوه ندهید و طوری وانمود نکنید تا دیگران به خود اجازه دهند شما را تهدید کنند. اگر حق با شما باشد، هیچ جای نگرانی وجود ندارد و نیازی به جبهه‌گیری نیست.
جبهه گیری نکنید
جبهه‌گیری فقط می‌تواند ثابت کند: مسائلی در گفته‌هایتان وجود دارند که خودتان هم می‌دانید صحت ندارند.
زمانی که با روی باز با شریک خود برخورد کنید به راحتی می‌توانید تشخیص دهید که چه چیز در مورد موقعیت فعلیتان وجود دارد که او را آزرده می‌سازد و لازم است که تغییر کند.
تمام این امور را تنها برای رشد و بهبود شخصی خود و رابطه‌تان انجام می‌دهید. و چه پاداشی بهتر از موفقیت در روابط وجود دارد.
حتی اگر شریک زندگیتان به چیزی که می‌خواهد برسد، شما نباید تصور کنید که چیزی را از دست داده‌اید، چراکه این تغییرات صرفاً به نفع شخصیت شما و ارتقای سلامت رابطه انجام شده.
گوش کردن در سایه مکالمه‌های دو نفره است که معنا پیدا می‌کند و با مکامله می‌توانید به راحتی ارتباط برقرار کنید.
زمانی که ارتباط مناسبی برقرار شود، بالطبع صمیمیت و نزدیکی طرفین نیز افزایش پیدا می‌کند، و سرانجام یک زندگی رمانتیک انتظار شما را می‌کشد.
تمرین کردن در این مورد را از همین امروز آغاز کنید و با کمال میل به سخنان شریک زندگی خود گوش کنید. ما را نیز در تجربیات گوش کردن خود سهیم کنید.
غلامرضا اسدی کارشناس ارشد مشاوره خانواده
Visits: 2
