طرحی قدیمی

آیا تغییر ساعت بر سلامتی  انسان خدشه ای وارد می کند؟ آیا تغییر ساعت که از بهار آغاز و تا آخر تابستان ادامه دارد، سلامتی افراد را به خطر می اندازد؟ آیا واقعا نیاز به تغییر ساعت برای صرفه‌جویی در مصرف برق و استفاده بیشتر از نور خورشید در روز را داریم؟ 

چرا باید این کار را انجام دهیم زمانی که تحقیقات ثابت کرده است که انجام این کار برای سلامتی انسان ضرر دارد و هیچ دستاورد مناسبی ندارد. تغییر ساعت تابستانی یا صرفه‌جویی زمان در نور روز (DST) را در بیشتر کشورها به نام ساعت تابستانی می نامند.

این تغییر معمولاً در ابتدای بهار هر سال انجام و در پاییز نیز به حالت عادی بازگردانده می‌شود. اما تحقیقات جدید نشان می دهد که با تغییر ساعت برای صرفه جویی در مصرف برق سلامتی انسانها به خطر می افتاد.

تاریخچه:

ایده استفاده بیشتر از نور خورشید برای اولین مرتبه در سال 1784 توسط بنجامین فرانکلین مطرح شد. این طرح به عنوان راهی برای صرفه‌جویی در مصرف شمع در یک مقاله هجوآمیز در مجله Journal de Paris مطرح شد. این طرح ابتدا در اروپا و سپس در طول جنگ جهانی اول در آمریکا اجرا شد.

تغییر ساعت تابستانی بیش از صد سال است که انجام می‌شود و دلایلی مانند کاهش در مصرف انرژی و افزایش بهره‌وری پشتیبان انجام آن بودند. با آنکه ایالات متحده انجام آن را به شکل‌های مختلف انجام می داد. اما در سال 1966 لایحه زمان یکنواخت (Uniform Time Act) به تصویب رسید تا طبق آن، 6 ماه زمان استاندارد و 6 ماه زمان صرفه‌جویی و تغییر ساعت (DTS) ثبت شود.

سایر دلایل تغییر ساعات تابستانی این است که به افراد اجازه می‌دهد در ماه های تابستان وقت بیشتری برای فعالیت‌های سرگرم‌کننده داشته باشند که منجر به افزایش فعالیت بدنی می‌شود، ولی تمامی این دلایل ثابت نشده‌اند. اما تحقیقی برای تاثیر این تغییر ساعت بر سلامتی بشر تا سالهای اخیر انجام نشد.

حکمت الهی:

بدون تردید نظام خلقت الهی بر نظمی مستحکم و پایدار استوار است و حتی سقوط برگ درختی از شاخه اش بی حکمت نیست و بر مبنای حساب و کتاب است. حرکات اجرام آسمانی و ایجاد شب و روز و فصول بر مبنای اندازه های بسیار دقیقی است که موجب ایجاد حیات در کره زمین و جانداران و از جمله انسان می شود.

تمامی حرکات در نظام خلقت و در کره زمین به گونه ای است که آدمی بتواند به بهترین صورت ممکن زندگی کند. کوچکترین اختلال یا عدم تعادل می تواند صدمات جبران ناپذیری بر جای بگذارد. در این زمینه آیات فراوانی دارد. مثلا تعمق در آیه “وَاللهُ یَقدِرُ الّلَیلَ وَالنَهار” نکات بسیار عمیقی به همراه دارد. تقدیر به مفهوم اندازه گیری بر مقدار مشخص معنا می شود.

خداوند در جای دیگری می فرماید ” وَ کُلَّ شئٍ خَلَقناهُ بِقَدَرَ” و ما هر چیز را به اندازه مشخصی خلق کرده ایم. از جمله بارزترین تقدیرات و حکمت های الهی خلقت شب و روز است. توالی آن و هر ثانیه از ساعات آن رابطه بسیار محکمی با کارکرد اعضای بدن و خصوصیات روحی روانی آدمی دارد.

نتایج تحقیقات:

با نگاه به آخرین تحقیقات علمی مفهوم اندازه گیری و طراحی الهی را بسیار بهتر درک می کنیم. مفهومی به نام ساعت بیولوژیک که اخیراً بشر به آن پی برده است. بهتر است به خلاصه مطالب مجله News Week که مختصری از تحقیقات رابرت رفینی را در مجله (Ciradian Reythem) از دانشگاه زوریخ بیان می کند، دقت کنیم. اغلب ما به ساعت بیولوژیکی بدنمان دقت نمی کنیم، ساعت شبانه روزی مغز آدمی درست مانند ساعتی که هر روز نیاز به کوک کردن دارد در طول شبانه روز نیاز به تنظیم دارد.

تمامی عملکرد های بدن ما مطابق این ساعت در طول روز در نوسان است. ژن های دماسنج، دمای بدن، ترشحات هورمونی و بیشتر فعالیت را در بافت های سلولی کنترل می کنند و همه  اینها توسط یک ساعت زمان سنج اصلی کنترل می شود که در یک چرخه وسیع تر عمل می کند. این ساعت درونی دقیقا با وقایع بیرونی یعنی طلوع و غروب آفتاب و تغییرات شب و روز هماهنگ و بر مبنای آن عمل می کند.

اگر شما درگیر درس و مدرسه هستید حتما مقاله چگونه درس بخوانیم تا موفق شویم؟ را مطالعه فرمایید.

هماهنگی اعضاء:

• در تنظیم ساعت بیولوژیک بدن سه عضو با یکدیگر هماهنگی می کنند:
• غده صنوبری.
• گیرنده های نور در چشم ها.
• بخشی از هپیتو تالاموس  به نام SNC.

با شروع تابش نور طبیعی (نور خورشید) چرخه های درون نیز فعال می شود. ترشح ملاتونین که وابسته به دو عامل نور و حرارت است، موجب بیداری می شود. کاهش تدریجی آن با غروب خورشید و بروز تاریکی موجب خواب آلودگی می گردد. 

تمامی خصوصیات فیزیولوژیکی بدن ما مانند ضربان قلب، تنفس، امواج مغزی و کارکرد ارگان های دیگر با این ساعت الهی تنظیم می شوند. درجه حرارت بدن، فشار خون، تقسیم سلولی و خواب و بیداری و فعالیت های ما همگی از یک الگوی تکراری روزانه تبعیت می کنند.

اگر این ساعت بیولوژیک دستخوش تغییرات شود قطعاً این تغییر ساعت بر سلامتی افراد اثر می گذارد. مهمترین عامل تنظیم و اصلاح آن نور خورشید یا سیکل طبیعی شب و روز است.ت رشح های هورمونی مخصوصاً آدرنالین و هورمون های جنسی و سرعت سوخت و ساز بدن بر اساس این حلقه ها یا ساعت های بیولوژیک عمل می کند.

سوال این است اگر با تغییر ساعات طبیعی در این سیکل طبیعی دخالت نماییم چه اتفاقی خواهد افتاد؟ جواب را از مدیر تحقیقات مرکز قلب و عروق ایران و مسئول پروژه تفکر نوین و پزشکی ملکولی می شنویم که: قطعا این تغییر ساعت بر سلامتی افراد موثر است. چرا که پر اهمیت ترین بخش موضوع اندکس های استرس اجتماعی و روانی و پاسخ های بیولوژیک بدن است.

تاثیر تغییر ساعت بر سلامتی:

در اثر تغییرساعات بیولوژیک، سلامتی کاهش و مرگ ناگهانی و افزایش بیماری های عصبی و تغییرات استرس زای عادات اجتماعی به وقوع می پیوندد. دستکاری در تنظیم ساعت الهی خارج از محیط بدن انسان، موجب اختلال و به هم ریختگی کارکرد ارگانهای داخلی به خصوص مغز و اعصاب و سیستم هورمونی می شود.

در تحقیقی که در سال 2014 انجام شد. هیچ تفاوتی در الگوهای فعالیت بین افرادی که در کلورادو، یوتا، نیو مکزیکو ساکنند و شهروندان آریزونا (ایالتی که در آن زمان تغییر(DTS) ندارد) مشاهده نگردید.

یک تحقیق گذشته‌ نگر (retrospective study) نشان داد که در طول  زمان تغییر (DTS)، نوجوانان از یک ناهماهنگی زیاد در ساعات زیستی و اجتماعی خود رنج می برند.قطعاً این تغییر ساعت بر سلامتی افراد در دراز مدت مثل خواب، روحیه و رفتار آن‌ها تاثیر گذار بود.

آشفتگی در ساعات اجتماعی و زیستی در ارتباط با خطر اختلالات قلبی عروقی و غدد درون‌ریز قرار می‌گیرد. حتی کاهش در امید به زندگی را می‌توان به آشفتگی ساعت زیستی نسبت داد.

تحقیقات جدید:

تحقیقات نشان داد، امکان خطر ابتلا به سرطان با توجه به موقعیت‌ شرق یا غرب یک منطقه می‌تواند بیشتر شود. با آنکه زمان استاندارد یک سیستم کامل نیست. ولی بهترین گزینه ما برای پشتیبانی از تنظیم ساعت زیستی در یک جامعه مدرن است که در آن نمی‌توانیم فقط براساس زمان خورشید زندگی کنیم. ساعت بیولوژیک فقط مربوط به انسان نیست.

تمامی موجودات حتی باکتری ها نیز از این ساعت بهره می گیرند. در آخرین تحقیقات دانشگاه ایالتی اورگان، تغییر نامطلوب ساعت بیولوژیک بر سلامتی در تسریع روند پیری و کاهش طول عمر به اثبات رسید.

تغییر ساعت طبیعی شبانه روز نه تنها از جهت اقتصادی نتیجه ای به همراه ندارد. بلکه تغییر در نظام پیچیده و حکیمانه الهی است. این رخداد عواقب جبران ناپذیری در ارتباط با سلامتی مردم و ضررهای بسیار هنگفت اقتصادی بدنبال دارد، زیانی که قابل جبران نخواهد بود.

اگر به سلامتی خود اهمیت می دهید حتما این مقاله را بخوانید: نصایح سلامتی

عوارض تغییر ساعت بر سلامتی:

با توجه به آنچه گفته شد و نتایج تحقیقات می توان نتیجه گرفت که تغییر ساعت بر سلامتی افراد تاثیر منفی دارد و زمینه را برای افزایش مختصر حملات قلبی در روز بعد از آن مهیا می کند. احتمالاً دلیل این افزایش، استرس های ناشی از کمبود خواب است.

محققان فنلاندی با بررسی مربوط به سکته در طول یک دهه گذشته دریافتند.میزان بروز سکته در دو روز بعد از تغییر ساعت روند افزایشی داشته است. البته محققان این میزان افزایش را تنها ۸ درصد اعلام کرده اند. 

دکتر «جوری روسکانن»، سرپرست تیم تحقیق می گوید: «همواره رابطه آشکاری بین اختلال در ریتم شبانه روزی بدن و ریسک بروز سکته وجود داشته است. ریتم شبانه روزی به تغییر فرایندهای بیولوژیکی بدن در طول ۲۴ ساعت اشاره دارد که عمدتا در واکنش به نور و تاریکی است.»

نظر متخصص اعصاب:

دکتر اندرولیم، متخصص اعصاب در مرکز علوم سلامت سانی بروک کاناداست. او معتقد است که تغییر ساعت بر سلامتی سالمندان اثر گذاشته و سلامتی آنها را کاهش داده است. سالانه تغییر ساعت بر سلامتی در اکثر کشورها می تواند بر افزایش ریسک بروز سکته تاثیر داشته باشد. 

به نظر وی، با ایجاد اختلال در خواب، امکان تغییراتی در فرآیندهای بیولوژیکی و حفاظتی بدن وجود دارد. در این مطالعه، تیم روسکانن به بررسی اعداد و ارقام مربوط به بروز سکته بین سال های ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۳ در کشور فنلاند پرداختند.

آنها ۳۰۰ نفر از افرادی که به خاطر حمله قلبی در بیمارستان بستری بودند را در طول هفته بعد از تغییر ساعت را بررسی نمودند. سپس آنها را با ۱۲۰۰۰ فردی که دو هفته قبل یا بعد از تغییر ساعت سکته کرده بودند، مقایسه کردند.

در مجموع محققان دریافتند که بروز سکته در طول دو روز اول بعد از تغییر ساعت ۸ درصد بالاتر بود. به نظر می رسد افراد بالای ۶۵ سال و افراد مبتلا به سرطان بیشتر در معرض این خطر قرار دارند.

نکته آخر:

آنچه تا به حال بیان شد در مورد اثر بررسی تغییر ساعت بر سلامتی در هر 6 ماه است. می توانید تصور کنید در مواردی که شیفت های چرخش کاری برای کارگران و کارمندان طراحی می شود چه فاجعه را رخ می دهد. هر هفته 8 ساعت چرخش ساعت بیولوژیک برای آنها اتفاق می افتد. تحمیل این فشار هولناک به جان و جسم کارکنان به عنوان تساوی حقوق بشر مطرح می گردد.

www.sciencealert.com

www.ajconline.org

ترجمه از : برتراندیش

بازدیدها: 11