رازی ابدی
یکی از بزرگترین عبادتی که قرآن مردم را به آن دعوت میکند نماز است. راز بندگی هر فرد مسلمان قبولی نماز اوست. نماز عملی عبادی است که پنج بار در اوقات معینی از شبانهروز بر یک فرد مسلمان واجب میشود. همچنین نخستین عبادتی است که بر پیامبر (ص) و پیروانش در مکه واجب شد. در قرآن و متون دینی از آن به عنوان «ستون دین» و «شرط قبولی سایر اعمال» یاد می شود.
فلسفه این راز
عبادت، وسیله تکامل و سعادت ماست و دستور خداوند به نماز، نوعی لطف و رحمت و راهنمایی است که ما را به کمال میرساند. مثلا وقتی پدر و مادر، فرزندان خود را تشویق به یادگیری دروس مدرسه امر میکنند، به سود خود فرزندان است. آنها سعادت فرزندان خود را میخواهند و این امر از روی محبّت به فرزندان است. در غیر اینصورت کسی را نیازی به درس و مدرسه آنها نیست.
نمازهای روزانه انسان، نوعی اظهار تشکر و سپاس دائمی و بندگی خالص برای این همه نعمت و خوبیهایی است که خداوند به انسان میدهد. این راز بندگی نیز نوعی ثناگویی و تمجید انسان از این همه زیبایی و عظمت است که خداوند متعال دارد.
این مقاله را بخوانید: قویترین فیلترشکن دنیا
هیچ کس برای تعریف و تمجید از یک گل زیبایی که در طبیعت روییده است به شما اعتراض نمی کند. امّا اگر زیبایی آن گل را نبینی، دیگران تو را نابینا میشمارند. حتی اگر ببینی و واکنش نشان ندهی و ستایش نکنی تو را سرزنش میکنند که چرا ذوق و احساس نداری؟! اکنون 5 اصل مهم رعایت این راز مهم را با شما به اشتراک می گذاریم باشد که بنده مخلص خدا شویم.
1- درک عبادت
هنگامی که علی (علیهالسّلام) با مشکلی برخورد میکرد به نماز برمیخاست و پس از نماز به دنبال حل مشکل میرفت. ایشان این آیه را قرائت میفرمود. تکیه گاه درونی انسان صبر و تکیه گاه برونی نماز است. «یا ایها الّذین امنوا استعینوا بالصبر و الصلوة ان الله مع الصابرین؛ ای افراد با ایمان از صبر و استقامت و از نماز (در برابر حوادث سخت زندگی) کمک بگیرید. (همانا) خداوند با صابران است».
در این آیه به دو اصل توصیه می شود. نخست مسالهی خودیاری و اتکا به نفس است که به عنوان صبر از آن یاد می گردد. دوم اتکاء به خداوند که با نماز به آن می توان رسید. این آیه دلالت دارد بر اینکه تشریع نماز لطفی است از جانب خداوند به بندگان خود که بوسیله آن بر انجام سایر عبادات توفیق حاصل کنند. چنانچه می فرماید: «ان الصلوة تنهی عن الفحشاء و المنکر؛ نماز از عمل قبیح و ناپسند انسان را باز میدارد».
2- یاد خداوند
خداوند متعال در آغاز دریافت وحی حضرت موسی (علیهالسلام) ضمن اشاره به معارف کلی دین، نماز را انتخاب کرده و میفرماید: «… اقم الصلاة لذکری… . نماز را برای یاد من بپا دار. » از این آیه دو نکته روشن میشود:
- نماز اختصاص به شریعت خاتم الانبیاء (صلّیاللهعلیهوآلهوسلم) ندارد.
- اقامه نماز یک امتحان الهی است و باید برای یاد خدا باشد.
در روایتی دیگر در امالی صدوق، صفحه 641 از رسول خدا (ص) درباره این راز بندگی چنین نقل می کنند: «الصلاة عمود الدِّین… فَان قُبِلَت قُبِلَ ما سواها و ان رُدَّت رُدَّ ما سواها». “ نماز پایه دین است که اگر مقبول درگاه الهی قرار گیرد، سایر حسنات و اعمال انسان نیز پذیرفته است و اگر مقبول واقع نشود همه حسنات و اعمال دیگر مردود است.”
شخصی در مورد کیفیت و آداب نماز این راز مهم بندگی از حضرت امام رضا علیه السلام سئوال کرد. حضرت فرمودند: نماز کامل نمازی است که قلب و دل انسان هیچ جایی نباشد مگر در نماز. باید با نماز همیشه وداع کنیم. ما در زندگی بندگی خدا را میکنیم. امام چهارم علیه السلام همیشه با نماز وداع میکردند. آقا سیّد مهدی نجفی استاد ما بود ایشان میفرمودند: از نمازهای خود هم استغفار و توبه کنید. راز قبولی بندگی شما قبولی نماز شماست.
3- راز بندگی
در حدیثی دیگر درباره این راز بندگی چنین ذکر می شود: نقش نمازهای پنج گانه برای امت من همانند نهر آب زلالی است که از مقابل خانه آنان میگذرد، اگر کسی روزانه پنج بار در این نهر شستشو کند، آیا به گمان شما باز هم بر بدن او آلودگی و پلیدی خواهد ماند؟!
در روایتی دیگر درباره راز بندگی امام باقر (علیه السلام) میفرماید: هنگامی که نمازگزار به سمت قبله برای نماز میایستد، خداوند رحمان و رحیم به او توجه ویژه میکند. حاج شیخ عباس قمی رحمت الله علیه در مورد راز بندگی خدا می نویسد: نماز عصر هفتاد مرتبه” استغفر الله ربی و اتوبه علیه ” دارد.
عاصیان باید از گناه و عابدان از عبادت استغفار و توبه کنند. در زمان نماز باید حضور قلب داشته باشیم. با اعضای بدن بازی نکنیم. اگر ایستاده ایم باید دست را طوری روی بدن بگذاریم که پشت دست رو به قبله باشد. درست مثل عبد ذلیل. در زمان قدیم بندههایی که در مقابل مولای خود میایستادند این طور بودند.
توصیه آیت الله مجتهد تهرانی
4- پرهیز از ظلم به نماز
یکی از گناهانی که مرتکب میشویم، ظلم به در مورد نماز است. هرچند دارای مقام و منزلت باشید. اگر آیت الله هستید. رئیس جمهور هستید. اگرچه خیلی مهم هم باشید نماز شب بخوانید. باید در مقابل عظمت و منزلت خداوند خود را ذلیل کنید وقتی که نماز میخوانید باید مجسم کنید که: بهشت طرف راست شما و جهنم سمت چپ شما و پل صراط هم در مقابل شماست. (بین دو دست شما). اینها همه راز بندگی بنده در مقابل خداست.
مقاله صعود چهل ساله را حتما بخوانید.
5- خشوع و بندگی کامل
با اعضا و جوارح خود حضور قلب داشته باشید. در مقابل منزلت خداوند خود را خوار و ذلیل و کوچک بشمارید. هرچند دارای پست و مقام باشید (مثلا” آیت الله). مرحوم آیت الله بروجردی زمانی که در اتاق تنها نماز میخواند حاج احمد خدمتکارش میگفت: من گاهی از صدای استخوان های آیت الله بروجردی میفهمیدم که آقا دارند نماز میخوانند. آنها این طور نماز میخواندند. (الحمدالله رب العالمین).
از مضمون بعضی روایات چنین استنباط می شود که: «انسان در حالی که در راز بندگی است و نمازمی خواند با خدای خود نجوا و گفتگو میکند. اگر انسان لذت این گفتگو را بچشد و به آن عادت کند، هیچ گاه از حال نماز خارج نمی شود». وقتی که بدانی راز این بندگی مهم این است که خداوند متعال حتی بیشتر از تو مشتاق دیدار توست هیچگاه این دیدار را به تاخیر نمی اندازی.
آنجا که می فرماید: لَو عَلِمَ المُدَّبِرونَ کَیفَ اِشتیاقیِ بِهِم لَماتُوا شَوقاً. ” اگر بندگان من می دانستند که من چقدر مشتاق زیارت آنها هستم از شوق دیدار من می مردند.” چقدر لذت بخش است با خدای جهان آفرین به گفتگو و مناجات پرداختند. روحی به عظمت تمام هستی پیدا کردند.
بازدیدها: 158
